Ауыспалы осы шақтың жасалу жолдарын айтыңдар? С переводом пожалуйста

0 голосов
173 просмотров

Ауыспалы осы шақтың жасалу жолдарын айтыңдар?
С переводом пожалуйста


Қазақ тiлi (12 баллов) | 173 просмотров
Дан 1 ответ
0 голосов

Ауыспалы осы  шақ
Ауыспалы осы шақ қимыл, іс-әрекеттің дағдылы қалыпта болып тұруын білдіреді. Ауыспалы осы шақ -а, -е, -й тұлғалы көсемшенің жіктелуі арқылы жасалады. Мысалы: Мен келе-мін, Сен ойна-й-сың. Ол бар-а-ды.
 
Ауыспалы осы шақ түрінің жіктелу үлгісі.
 

I. Жақ                  
II. жекеше                            
III. көпше
 
айтамын, келемін, сөйлеймін айтасың, келесің, сөйлейсің айтасыз, келесіз, сөйлейсіз айтады, келеді, сөйлейдіайтамыз, келеміз, сөйлесеміз айтасыңдар, келесіңдер, сөйлейсіңдер айтасыздар, келесіздер, сөйлейсіздер айтады, келеді, сөйлейді.
Ауыспалы осы шақ тұлғасы (яғни көсемше түрінің жіктелген түрі) сөйлемде екі түрлі мәнде қолданылады: бірде дағдылы қимылды білдіріп, осы шақ мағынасын берсе, еңді бірде келер шақ мағынасын береді. Сондықтан да осы шақтың бұл тұлғасы ауыспалы деп аталады

(310 баллов)