Ворагі У апавяданні «Ворагі» сутыкаюцца прадстаўнікі двух супрацьлеглых лагераў: з аднаго боку, памешчыца Ніна Купрыянава, з другога – сын селяніна, старшыня павятовага ЧК Гуторскі. Памешчык і яго дачка падтрымлівалі кіраўніка мясцовай банды белагвардзейцаў Зарубу. Ніна Купрыянава кахала Зарубу, але здрадзіла яму - здала яго ўладам у абмен на жыццё свайго бацькі. Зарубу растралялі, а бацьку - старога Купрыянава адпусцілі. Ніна сустракаецца з Гуторскім, але яна адмаўляе быць яго жонкай. Расказвае усё, называе яго сваім ворагам (зразумела «класавым»). Гуторскаму яе шкада, але ён разумее, што «усё старое вымятаецца, выкідваецца.ю як непатрэбнае смецце. Расчыняецца дарога к новаму... паўстае новае жыццё - здаровае, свежае, магутнае...». Гуторскі змагаецца супраць свету, які выхаваў Ніну, але не ў меншай ступені ён змагаецца і з самім сабою. Свет Купрыянавых варожы яму ўсёй сваёй сутнасцю, а ён палка кахае Ніну, яго неадольна (яшчэ з дзяцінства) цягне да яе, а значыць, і ў іх свет. Не выпадкова герою здалося, што з-за ўсёй гэтай складанасці адносін са светам Купрыянавых ён паступова пачынае адрывацца ад працоўнага народа, здраджвае сваім класавым інтарэсам. Ніна Купрыянава не адказала Гуторскаму ўзаемнасцю, не пайшла за ім. Але і ў ёй самой ужо ідзе барацьба старога і новага. «Панская костка» (так яна называе сама сябе), Ніна аднойчы прызнаецца Гуторскаму: «Я знаю, што стары лад не вернецца, не можа вярнуцца, бо ён несправядлівы, злачынны. Я й не хачу яго... прынамсі, мой розум не хоча... Але ёсць нешта глыбачэйшае, падсвядомае, што ўкладзена прыродай. Гэта нешта спавівае мяне, кіруе маімі ўчынкамі...». Унутраныя перакананні Ніны не даюць ёй пераступіць пэўную мяжу сумлення, і яна робіць апошні крок – страціўшы бацьку, Зарубу, адмаўляе ў каханні Гуторскау і разам з гэтым губляе білет у новае жыццё. Гуторскі не адступіўся ад свайго выбару нават пасля таго, як даведаўся, хто для Ніны «даражэй за ўсё, мо даражэй за жыццё». Гэта — атаман банды Заруба, за якім даўно палююць чэкісты на чале з Гуторскім. Кіпеў ён «непамернай злосцю», ненавідзеў «шчаслівага пераспешніка», раўнаваў, а Ніну «кахаў моцным, палкім каханнем. Цяпер яшчэ больш, як даведаўся, што яна належыць другому...». Пачуццё роспачы і адчаю Гуторскага ад нязбытнага і без узаемнасці кахання генерыруюцца ў развагі і самааналіз: «Ён ясна вызначыў сваю хваробу, знайшоў яе карані, яе прычыну. Ён адарваўся ад народа, адышоў ад яго. Патраціў звязак з яго жыватворчай глебай». Ніны шкада, дужа шкада, але яго палохае «гэткая доля, як Ніны Купрыянавай, — доля пажоўклых, адарваных ад дрэва лістоў». Такая доля ў яго разуменні — смерць. «Ён схамянуўся, рашыў лячыцца, пакуль не позна, ад сваёй хваробы. Рашыў вярнуцца, зліцца з працоўным народам, набрацца сіл жыватворных, замацаваць сваё права на новае жыццё». З верай у новае, «здаровае, свежае, магутнае» жыццё, якое «закрасуецца краскамі мнагацветнымі», Гуторскі едзе на новае месца — у Чырвоную Армію. Ён верыць, што ў новым жыцці «не будзе гэтых адсклёпкаў, гэтых пажоўклых лістоў старога, гнілога, забуранага навальніцай дрэва... Пацьмеюць, пагніюць, спарахнеюць, знікнуць, як дым пад павевамі свежага ветру»