мәлімет табиғи өсімдіктің ауыл шаруашылық алқаптар, жер жыртуға;
* өңдеу (қопсыту) топырақ, әсіресе қолдана отырып, үйінді соқа;
* қолдану, минералдық тыңайтқыштарды және улы химикаттарды;
* жерді мелиорациялау.
Және барлығы күшті әсер өзіміз топырақ:
* бұзылуы топырақ экожүйелерді;
* жоғалту гумусы;
* құрылымының бұзылуы және топырақты тығыздау;
* су және жел эрозиясы;