Для жыхароў
звычайнай беларускай вёскі Курані з раману І.Мележа “Людзі на балоце” шчасце
складаецца з простых рэчаў. Яны не бачылі багацця, не бачылі іншага жыцця, таму
быць шчаслівым для большасці з іх – гэта мець сваю зямлю, працаваць на ёй ды
жыць у дабрабыце.
Для Васіля Дзятла, маладога вясковага хлопца,
шчасце – гэта матэрыяльныя рэчы: новая хата, добры конь ды заробак. Для
вясковых дзяўчат шчасце хаваецца ў каханні. Яны шукаюць мужа сярод знаёмых
хлопцаў, ды мараць пра тое, каб кахаць яго ўсё жыццё, быць вернай, годнай,
добрай гаспадыняй. Уласная прыгажосць, прывабнасць, увага хлопцаў для дзяўчат –
таксама шчасце.
Па-іншаму
ўспрымае шчасце малады хлопец Міканор. Ён толькі што вярнуўся са службу ў
войску ў Мазыры і вясковае жыццё падаецца яму далёкім ад таго, што можна было б
назваць шчаслівым. Ён марыць змяніць лад жыцця ў Куранях, прывесці да чысціні,
зварухнуць тутэйшы люд і самому быць наперадзе ўсіх пераменаў.
Яўхім Глушак –
яшчэ адзін адметны герой раману. Ягонае разуменне шчасця не падобнае на
разуменне большасці аднавяскоўцаў. Сын багатых бацькоў, ён не задумваецца надта
пра тое, каб быць працавітым. Ягоная мэта – узяць у жонкі Ганну Чарнушку. І яму
падаецца, што ягонае шчасце можна купіць за грошы. Пры гэтым, яму ўсё адно, як
будуць адчуваць сябе іншыя. Самае галоўнае – каб яму самому было добра.